Kỹ năng tự học là điều Phụ huynh luôn mong muốn con em mình rèn luyện được. Khi con trẻ có phương pháp tự học hiệu quả thì chất lượng đem lại mới đạt kết quả cao.
Tự học ngày càng trở thành một kỹ năng phổ biến giúp học sinh hứng thú hơn trong việc tiếp thu và khám phá kiến thức mới. Học sinh có khả năng tự mình tìm tòi rất nhiều tài liệu hơn nữa việc học có thể diễn ra ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào — không chỉ trong lớp học.
Chúng ta hãy tìm hiểu về tầm quan trọng cũng như phương pháp tự học tốt nhất để Quý Phụ huynh có thể hỗ trợ trẻ nâng cao kỹ năng này.
Kỹ năng tự học là gì?
Trong cuốn sách “Quá trình dạy – tự học” của GS. NGND Nguyễn Cảnh Toàn đã định nghĩa: “Tự học” là một quá trình tư duy, tự động não và sử dụng các chất xám kết hợp với những kỹ thuật cá nhân để tiếp thu hoặc am hiểu thành thạo một khía cạnh hay lĩnh vực nào đó trong cuộc sống.
Tự học là một phương pháp học tập mà học sinh tự lập kế hoạch quản lý và thực hiện việc học của mình ở bên ngoài lớp học và không có sự giám sát trực tiếp. Vì học sinh sẽ rèn luyện để có thể kiểm soát những gì mình đang học, tự học là một kỹ năng rất có giá trị đối với một học sinh thế kỷ 21.
Kỹ năng tự học và học trên lớp truyền thống có thể được kết hợp bổ trợ nhau để giúp trẻ tận dụng tối đa kinh nghiệm học tập của mình đồng thời lưu giữ thông tin tốt hơn.
Những đứa trẻ được hình thành kỹ năng tự học từ nhỏ sẽ có tính tự giác và kỷ luật bản thân cao, có thể vượt qua những rào cản về độ khó kiến thức dễ dàng hơn.
Tầm quan trọng của kỹ năng tự học
Tự học có vai trò rất quan trọng trong mỗi giai đoạn học tập của trẻ, tự học cả về kiến thức lẫn tự học các kỹ năng mềm khác một cách hiệu quả.
Kỹ năng tự học quan trọng ra sao đối với cá nhân học sinh ?
- Khi đối diện với các kỳ thi quan trọng hay những kiến thức chưa được nắm chắc, tự học giúp trẻ tự ôn tập củng cố kiến thức một cách tốt nhất.
- Tự học giúp học sinh nâng cao và duy trì sự tự giác, làm chủ trong suy nghĩ hành động của mình, tự bản thân tìm tòi kiến thức, khám phá những điều tốt đẹp và mới lạ.
- Khi việc tự học trở thành thói quen, các bạn trẻ sẽ hình thành những đức tính tốt cần thiết cho cuộc sống như tự chịu trách nhiệm khi bản thân có sai lầm, dám nhận lỗi và sửa lỗi.
- Tự học giúp trẻ thể hiện những điểm mạnh, năng khiếu, đam mê một cách thoải mái nhất. Từ đó trẻ có thể vạch ra kế hoạch mục tiêu cho cuộc sống sau này.
- Tự học là tự bản thân vận động giải quyết mọi vấn đề trong học tập, phát huy tính tự lập từ sớm. Điều này sẽ giúp trẻ xây dựng sự tự tin trong quá trình phát triển. Trẻ sẽ ý thức trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết đặc biệt trong giao tiếp với cộng đồng xung quanh và cả đấu trường Quốc tế.
Tầm quan trọng khi trẻ tự học đối với Phụ huynh
- Khi con trẻ có ý thức tự học, Phụ huynh sẽ tin tưởng và an tâm hơn trong việc học của con. Nhận được lòng tin và sự cổ vũ từ gia đình, trẻ sẽ càng tự tin và thoải mái thể hiện năng lực bản thân, cố gắng hơn trong học tập cũng như các hoạt động khác trong cuộc sống.
- Cha mẹ khi thấy con em mình thực sự có ý thức học tập ôn luyện thì luôn thấy tự hào. Đó là niềm tự hào của cha mẹ với mọi người xung quanh khi trẻ từng ngày có những tiến bộ và đạt kết quả tốt. Cha mẹ sẽ tự tin trong việc lan tỏa phương pháp dạy và đồng hành cùng con trẻ trong quá trình phát triển.
Phương pháp giúp trẻ xây dựng kỹ năng tự học
Lập kế hoạch & mục tiêu:
Làm bất kỳ việc gì chúng ta cũng cần có kế hoạch và mục tiêu cho riêng mình. Phụ huynh có thể hướng dẫn trẻ tự lên một kế hoạch học tập hợp lý, xác định được khối kiến thức mà con cần trau dồi củng cố, sắp xếp thời gian học tập cho từng môn học tốt nhất. Kế hoạch là công cụ hỗ trợ thực hiện mục tiêu. Trẻ cần biết bản thân tự học vì mục đích gì, phục vụ cho những vấn đề nào, khi đó việc chủ động trong học tập sẽ hiệu quả hơn và có niềm hứng thú trong việc ôn tập để đạt được mục tiêu đã đề ra.
Tìm các nguồn tài liệu về chủ đề học:
Giúp con bạn tìm kiếm các nguồn cung cấp thêm thông tin về chủ đề mà con đang học. Sách, bài viết và video giáo dục đều là những cách hiệu quả cao để tăng cường hiểu biết của trẻ về các khái niệm mới.
Sử dụng các phương pháp nghiên cứu khác nhau:
Mỗi học sinh sẽ có phương pháp học tập ưa thích của mình và điều đó không khác gì khi tự học. Con bạn có thể chọn những gì phù hợp nhất với mình. Khuyến khích con thử các phương thức học tập khác nhau như đọc sách, xem video, tạo bản đồ tư duy, học nhóm hoặc một số hoạt động khác giúp con bạn xử lý thông tin.
Hướng dẫn trẻ cách chọn lọc thông tin kiến thức
Mỗi ngày trẻ sẽ tiếp nhận rất nhiều thông tin, kiến thức khác nhau từ thầy cô, sách vở, các loại tài liệu tham khảo… Nếu không có kỹ năng chọn lọc thông tin, kiến thức sẽ khiến cho con bạn bị nhấn chìm trong vô vàn kiến thức khác nhau.
Hãy biết cách chọn lọc những thông tin, kiến thức quan trọng, cần thiết và ghi nhớ lại chúng. Đừng cố nhớ quá nhiều thứ hỗn độn trong đầu, điều đó sẽ khiến cho trẻ cảm thấy việc học thật sự rất đáng sợ và nhàm chán.
Có các công cụ cần thiết
Chuẩn bị sẵn sàng là bí quyết số một để trở thành một người tự học hiệu quả. Đảm bảo con bạn có tất cả các dụng cụ học tập cần thiết để tận dụng tối đa mỗi buổi tự học. Các công cụ cần cho buổi tự học hiệu quả nhất bao gồm:
- Khu vực học tập: bàn làm việc hoặc bàn học được sắp xếp gọn gàng.
- Máy tính: để con bạn có thể đọc, xem và nghe các tài liệu trực tuyến
- Dụng cụ học tập: bút, bút đánh dấu và giấy để con bạn có thể tạo ghi chú học tập.
Rèn luyện tính kỷ luật khi tự học
Hãy giúp trẻ hiểu việc xây dựng tính kỷ luật trong mọi vấn đề là rất cần thiết. Không chỉ cần tính kỷ luật trong việc học trên lớp mà cũng cần có sự nghiêm túc với bản thân khi tự học tập ở nhà. Hãy tập trung cao độ trong quá trình tự học để không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố của môi trường bên ngoài, tránh bị phân tâm khiến việc tự học không đạt hiệu quả. Kỷ luật trong việc tự học cũng giúp các bạn trẻ rèn luyện được tính kỷ luật cho bản thân để phục vụ cho cuộc sống sau này.
Đề cao sự quyết tâm kiên trì trong tự học
Tự học không chỉ đơn giản là tắt điện thoại, ngồi vào bàn và xem tài liệu. Trên thực tế, phương pháp tự học luôn đề cao việc xây dựng tư duy khoa học, sự sáng tạo, áp dụng cách thức phù hợp nhất cho bản thân. Bên cạnh đó, đôi khi con trẻ sẽ cảm thấy bối rối thậm chí chán nản khi tự mình đối mặt với kiến thức mới hóc búa. Vì vậy việc tự học cần sự quyết tâm, kiên trì thực hiện kế hoạch và mục tiêu đã đề ra.
Phụ huynh hãy quan tâm theo dõi, động viên trẻ khi thấy con em mình có những biểu hiện gặp khó khăn trong việc tự học, luôn ủng hộ ý kiến và quan điểm của trẻ dù tốt hay không tốt, nhẹ nhàng đưa ra lời khuyên bổ ích để trẻ có tâm lý thoải mái trong quá trình tự học ở nhà.
Dạy trẻ cách tự kiểm tra kiến thức
Để việc tự học đạt hiệu quả cao trẻ phải biết cách tự kiểm tra kiến thức của mình bằng cách như: tự làm bài kiểm tra ngắn, liệt kê những nội dung chính, vẽ biểu đồ, bản đồ tư duy… Việc kiểm tra lại kiến thức cũng là cách giúp trẻ một lần nữa củng cố lại những gì đã học được, những gì còn mơ hồ cần phải học thêm.
Học một bộ môn ngoại khóa giúp áp dụng kỹ năng tự học hiệu quả
Tham gia các môn học ngoại khóa có thể mang đến nhiều ích lợi cho trẻ em như giảm tải áp lực, thư giãn sau giờ học chính khóa, hỗ trợ phát triển thể chất, tư duy, tâm hồn cho trẻ. Đặc biệt trong môi trường học ngoại khóa, trẻ sẽ hình thành kỹ năng tự học một cách tự nhiên và khoa học. Ví dụ học nhạc cụ với những âm thanh, giai điệu sẽ kích thích trẻ hứng thú tự tìm hiểu kiến thức về nhạc lý; học mỹ thuật giống như một khu vườn đầy màu sắc mới lạ khiến trẻ muốn tự mình khám phá sự thú vị của hội họa; học lập trình với quá trình viết mã sẽ kích thích trẻ suy nghĩ, tìm cách tự giải quyết vấn đề để tạo ra những sản phẩm công nghệ cho riêng mình, đồng thời giúp trẻ tăng cường tư duy logic; v.v…
Tham khảo “Khóa học lập trình và phát triển tư duy cho trẻ em”
Kết
Tự học là một công cụ hữu ích để nâng cao trải nghiệm học tập. Khi thành thạo, các bạn trẻ sẽ gặt hái được những lợi ích hỗ trợ cho bản thân về sau này. Kỹ năng tự học có thể mang đến những cơ hội mới về mặt học tập và nghề nghiệp. Hãy tận dụng thế giới xung quanh để đưa kiến thức vào tầm tay con bạn!
